(Problemy Rozwoju Wsi i Rolnictwa)
Bibliografia strony 291-316.
- Rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich z natury rzeczy jest zróżnicowany w przestrzeni. Podstawowym problemem do rozwiązania, stanowiącym główny cel pracy jest określenie kierunków tego zróżnicowania i poszukiwanie mechanizmów wyjaśniających istniejące dysproporcje. Pomiar rozwoju obszarów wiejskich w Polsce przeprowadzono w trzech współzależnych odsłonach, z których pierwsza dotyczyła określenia poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego, druga rozpoznania jego profilów struktur społeczno-gospodarczych, a trzecia - charakterystyki lokalnych uwarunkowań rozwoju. Przyjęto taki schemat postępowania uznając, że dotychczasowy rozwój społeczno-gospodarczy układu lokalnego znajduje odzwierciedlenie w poziomie i strukturze jego rozwoju. Obie te właściwości opisują zasadniczo efekty rozwojowe. A przecież nie mniej ważne są endogeniczne warunki rozwoju, w których te właściwości ujawniają charakter i siłę swojego oddziaływania. Powszechnie uważa się, że warunki i efekty rozwoju determinują jego poziom. Poszukiwano więc prawidłowości wyjaśniające nie tylko istniejące zróżnicowanie przestrzenne poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich, ale także jego struktur i uwarunkowań lokalnych.
- W świetle tych rozważań ważnym zadaniem było usystematyzowanie układów lokalnych pod konkretnymi względami, a inaczej ujmując: określenie ile jest istotnie różnych zbiorów - z punktu widzenia struktur rozwoju społeczno-gospodarczego na obszarach wiejskich - oraz z punktu widzenia lokalnych uwarunkowań tego rozwoju. Dokonując opisu zbiorów jednorodnych, objaśniono podobieństwa i różnice między wyróżnionymi zbiorami. Tym samym empirycznie sprawdzono jakie cechy są istotne, a które niewiele wnoszą. Innym celem pracy było więc wskazanie rzeczywistych kryteriów porządkujących układy lokalne w zbiory podobne, próba uchwycenia zależności determinujących te rozkłady, wskazanie gdzie się one pokrywają, gdzie zaś nie, które są silniejsze a które słabsze. Przedmiot badania "rozwój obszarów wiejskich" jest złożony i wielokryterialny, dlatego przy rozwiązywaniu problemów mieszczących się zasadniczo w polu badawczym nauk ekonomicznych wykorzystano również aparaturę pojęciową, dorobek teoretyczny i instrumentarium innych dziedzin. Atutem takiego interdyscyplinarnego podejścia jest uwzględnienie ekonomicznych i pozaekonomicznych aspektów łącznie, co pozwala na uchwycenie złożoności zjawisk i wzajemnych uwarunkowań różnych aspektów badanego fragmentu rzeczywistości.
- Strukturę książki tworzą dwie części. Pierwsza z nich jest rodzajem krytycznej oceny stanu badań na podstawie dostępnej literatury nie tylko ekonomicznej, ale i dyscyplin pokrewnych. Jest tym samym wprowadzeniem do części drugiej, która ma charakter empiryczny i jest oryginalnym wkładem autorki w problematykę zróżnicowania przestrzennego rozwoju obszarów wiejskich, ilustrowanym m.in. bogatym zbiorem kolorowych kartogramów zawartych w książce.
Zawiera:
Wprowadzenie
ROZDZIAŁ 1. Specyfika obszarów wiejskich
1.1. Obszary wiejskie - interdyscyplinarny przedmiot badań
1.2. Miasto - wieś: dychotomia czy continuum?
1.3. Koncepcja wzajemnego oddziaływania miast i wsi. Centrum a peryferie
1.4. Kontekst przestrzenny obszarów wiejskich w nurcie rozważań ekonomicznych
ROZDZIAŁ 2. Rozwój obszarów wiejskich - przegląd wybranych koncepcji
2.1. Rozwój obszarów wiejskich - jako kategoria rozwoju społeczno-gospodarczego
2.2. Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich
2.3. Podejście terytorialne do rozwoju obszarów wiejskich
2.4. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich
ROZDZIAŁ 3. Problemy operacjonalizacji rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich
3.1. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego - pomiar zjawiska wielowymiarowego
3.2. Typologie obszarów wiejskich - cele i zasady budowy
3.3. Przegląd typologii obszarów wiejskich w agregacji lokalnej
ROZDZIAŁ 4. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w Polsce - zróżnicowanie przestrzenne efektów społeczno-gospodarczych
4.1. Historyczne podziały obecnego obszaru Polski jako czynnik zróżnicowania przestrzennego rozwoju obszarów wiejskich
4.2. Przyjęty schemat procesu badawczego poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich
4.3. Charakterystyka przestrzennego zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego pod względem przyjętych kryteriów
4.3.1. Charakterystyka struktury demograficznej
4.3.2. Charakterystyka społeczności lokalnej
4.3.3. Charakterystyka rynku pracy
4.3.4. Zakres dezagraryzacji lokalnej gospodarki
4.3.5. Charakterystyka sektorów gospodarczych: sektor rolniczy i sektor pozarolniczy
4.4. Klasyfikacja hierarchiczna obszarów wiejskich pod względem miary syntetycznej osiągniętego poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego
ROZDZIAŁ 5. Przestrzenne zróżnicowanie struktur rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w Polsce - ujęcie niehierarchiczne
5.1. Wprowadzenie do badania struktur rozwoju społeczno-gospodarczego
5.1.1. Interpretacja pojęcia "struktura". Podejście metodologiczne
5.1.2. Przyjęta metoda badania struktur rozwoju społeczno-gospodarczego
5.2. Eksploracja struktur rozwoju społeczno-gospodarczego - sekwencja typologii
ROZDZIAŁ 6. Zasoby lokalne jako czynniki rozwoju obszarów wiejskich w Polsce
6.1. Czynniki rozwoju społeczno-gospodarczego - kryteria segmentacji
6.2. Rozpoznanie zasobów lokalnych - empiryczna identyfikacja warunków rozwoju społeczno-gospodarczego
6.2.1. Zasoby pracy i wiedzy - warunki społeczne
6.2.2. Zasoby materialne i finansowe - warunki gospodarowania
6.2.3. Zasoby naturalne i korzyści miejsca - warunki miejsca
6.3. Eksploracja lokalnych warunków społecznych i warunków gospodarowania na obszarach wiejskich - sekwencja typologii
ROZDZIAŁ 7. Formalna identyfikacja czynników zróżnicowania przestrzennego rozwoju obszarów wiejskich w Polsce
7.1. Identyfikacja zależności między poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego a składowymi struktury rozwoju obszarów wiejskich
7.2. Identyfikacja zależności między poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego a lokalnymi uwarunkowaniami rozwoju
Uwagi końcowe
ANEKSY
Aneks 1. Tablica korelacyjna zmiennych empirycznych poziomu i struktur rozwoju
Aneks 2. Tablica korelacyjna zmiennych empirycznych zasobów lokalnych
Aneks 3. Drzewo przepływu gmin według typów struktury rozwoju społeczno-gospodarczego z oznaczeniem głównych strumieni
Spis tabel, rysunków i aneksów
About the book
Index of tables, figures and appendices
1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.
