(Rozprawy i Studia / Uniwersytet Szczeciński, ISSN 0860-2751 ; t. (1180) 1106)
Na stronie tytułowej także tom 1180. oznaczający numer kolejny serii Rozprawy i Studia do numeru 74. wydawanej przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Szczecinie.
Bibliografia, netografia na stronach 315-330.
Na terenie Polski w 1969 roku powstały trzy duże składy broni atomowej - w Templewie (woj. lubuskie), Brzeźnicy-Kolonii (woj. wielkopolskie) i w Podborsku (woj. zachodniopomorskie). Ich zasadniczym elementem były monumentalne, wkopane na kilka metrów w ziemię, betonowe schrony przeznaczone do składowania głowic atomowych. Do początku lat 90. informacja na ich temat utrzymywana była w ścisłej tajemnicy.
Dr Grzegorz Kiarszys postanowił je przebadać, stosując różnego rodzaju metody archeologiczne. Wynikami tych prac i szerokimi informacjami na temat broni atomowej w okresie zimnej wojny podzielił się w książce "Atomowi żołnierze wolności".
"Przez kilka dekad od ujawnienia informacji o istnieniu baz obiekty te obrosły legendami. Publikowano na ich temat liczne, często niesprawdzone informacje. Postanowiłem je zweryfikować, korzystając z różnego rodzaju metod, między innymi tych wykorzystywanych w archeologii" - opowiadał mi jakiś czas temu dr Grzegorz Kiarszys.
W ramach przeprowadzonych analiz udało się badaczowi uzyskać nieznane do tej pory informacje na temat tych tajnych instalacji i obalić pewne mity. Okazało się na przykład, że nie były mistrzowsko zakamuflowane (z łatwością dostrzegli je Amerykanie analizujący zdjęcia satelitarne), a na ich terenie mieszkały rodziny żołnierzy z dziećmi. Szczegółowe analizy terenu otaczającego bazy wykazały np. istnienie skomplikowanej siatki dołów strzeleckich.
Dr Kiarszys pisze we wstępie do książki, że jego celem jest przedstawienie potencjału poznawczego badań archeologicznych w studiach nad tajnymi obiektami wojskowymi z okresu zimnej wojny. "Jest to też propozycja holistycznej metodologii badań obiektów militarnych" - podkreśla naukowiec. Faktycznie, duża część książki dotyczy nie tylko trzech wspomnianych składów broni, ale szerokiego kontekstu wykorzystania broni atomowej - m.in. sposobów jej przenoszenia w wojsku polskim. Czytelnik dowie się też wszystkiego na temat rodzajów broni jądrowej czy czynników rażenia tej broni. Nie brakuje też refleksji metodologicznej dotyczącej szeroko pojętej "archeologii współczesności". Okazuje się bowiem, że miejsca po dawnych składach broni zostały zapomniane, ale od pewnego czasu cieszą się rosnącym zainteresowaniem - na przykład baza w Podborsku jest obecnie możliwa do zwiedzania w ramach Muzeum Zimnej Wojny.
Publikacja jest bardzo bogato ilustrowana. Zainteresuje przede wszystkim pasjonatów okresu zimnej wojny, naukowców i studentów historii czy archeologii. - [Szymon Zdziebłowski, https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C81010%2Co-archeologii-magazynow-broni-jadrowej-w-polsce.html]
SPIS TREŚCI
Wykaz wybranych skrótów
Wstęp
Prolog. Atomowe światło latarni
Rozdział 1. Ruiny zimnej wojny
1.1. Archeologia współczesności – archeologia współczesnej przeszłości
1.2. Palimpsesty magazynów amunicji atomowej. Materialność, przemijanie i teledetekcyjne metody badań archeologicznych
1.3. Atomowe krajobrazy jako miejsca pamięci
1.3.1. Kopuła Bomby Atomowej w Hiroszimie
1.3.2. Tockoje. Walka o światowy pokój
1.3.3. Krater „Sedan” i „pokojowe” próby atomowe
Podsumowanie
Rozdział 2. Trzeciego dnia wojny o świcie
2.1. Taktyczna broń jądrowa w europejskim konflikcie zbrojnym
2.2. Środki przenoszenia broni jądrowej w Wojsku Polskim
2.2.1. Powstanie i organizacja jednostek rakietowych w Wojsku Polskim
2.2.2. Samoloty-nosiciele broni jądrowej w polskim lotnictwie wojskowym
2.2.3. Amunicja jądrowa dla jednostek Wojska Polskiego
2.3. Planowanie uderzeń jądrowych Frontu Nadmorskiego
2.4. Procedura przekazania amunicji atomowej jednostkom Wojska Polskiego
2.5. Pierwsze zmasowane uderzenie jądrowe Frontu Nadmorskiego
2.5.1. Cele pierwszego zmasowanego uderzenia jądrowego
2.5.2. Użycie nosicieli broni jądrowej w operacji frontowej
2.6. Wojny światów w planach operacyjnych Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z lat 1965, 1970, 1986
2.6.1. 1965 rok
2.6.2. 1970 rok
2.6.3. 1986 rok
2.6.3.1. Taktyczna broń jądrowa w operacji zaczepnej 1986 roku
2.6.3.2. Taktyczna broń jądrowa w operacji obronnej 1986 roku
2.7. Pierwsze zmasowane uderzenie jądrowe w planach z 1989 roku
2.6. Wojny światów w planach operacyjnych Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z lat 1965, 1970, 1986
2.6.1. 1965 rok
2.6.2. 1970 rok
2.6.3. 1986 rok
2.6.3.1. Taktyczna broń jądrowa w operacji zaczepnej 1986 roku
2.6.3.2. Taktyczna broń jądrowa w operacji obronnej 1986 roku
2.7. Pierwsze zmasowane uderzenie jądrowe w planach z 1989 roku
Podsumowanie 32 610 litrów krwi
Rozdział 3. Przedsięwzięcie „Wisła” w źródłach historycznych
3.1. Geneza
3.2. Kryptonim „Wisła”
Rozdział 4. Niszczyciel światów ukryty w lasach. Archeologia magazynów amunicji atomowej w Polsce
4.1. Dynamika organizacji przestrzennej obiektów „Wisła”
4.1.1. Krajobrazy magazynów amunicji atomowej w latach 70. XX wieku
4.1.2. Przekształcenia przestrzenne i przebudowy magazynów „Wisła” w końcu lat 70. i w latach 80. XX wieku
4.1.3. Pozostałości prac fortyfikacyjnych
4.1.4. Zgrupowania okopów na pojazdy. Materialne pozostałości przygotowań do alarmowego przemieszczenia amunicji atomowej
4.1.5. Przestrzeń i społeczny mikrokosmos
4.1.6. Schrony magazynowe „T-7” i „Granit”
4.2. Teraz widzimy każdy wasz krok!
4.2.1. Kontekst krajobrazowy magazynów „Wisła”
4.2.2. Efekt szczęśliwego trafu w fotointerpretacji lotniczej
4.2.3. Zwiad satelitarny. Programy Corona i HEXAGON
4.2.4. Zasady maskowania bezpośredniego magazynów atomowych
4.2.5. O czym nie wiedziały obce służby wywiadowcze?
4.2.6. „Dwubunkrowe składowiska amunicji atomowej”
4.2.7. Inne praktyki związane z ochroną przed zwiadem z powietrza
4.3. Nawet drzewa musiały o Was zapomnieć
Podsumowanie
Rozdział 5. Przeszłość jest dziś inna niż kiedyś
5.1. Dynamika przemian współczesnej świadomości historycznej
5.2. Władcy podziemnego świata i mity atomowych magazynów
5.3. Bezużyteczna teraźniejszość
5.4. Czas wspominania. Krajobrazy zimnej wojny jako źródło nostalgii
5.5. Współczesny wymiar obiektów „Wisła”
Podsumowanie
Zakończenie
Aneks 1. Podstawowe informacje o właściwościach broni jądrowej
1.1. Jak oswoić broń jądrową i przestać się bać?
1.2. Chemiczne ładunki wybuchowe
1.3. Budowa atomu, jony dodatnie i ujemne
1.4. Izotopy trwałe i promieniotwórcze
1.5. Zjawisko promieniotwórczości
1.6. Energia jądrowa, reakcja łańcuchowa, rozszczepienie i synteza
1.7. Rodzaje broni jądrowej
1.7.1. Masa krytyczna bojowego ładunku rozszczepialnego i jej kształt
1.7.2. Podstawowe cechy plutonu bojowego
1.7.3. Główne problemy techniczne w budowie broni jądrowej
1.7.4. Bomba typu artyleryjskie działo
1.7.5. Bomba jądrowa z urządzeniem implozyjnym
1.7.6. Bomba ze wzmacniaczem zapłonu
1.7.7. Broń termojądrowa
1.8. Ogólna charakterystyka powietrznych i naziemnych wybuchów jądrowych
1.9. Czynniki rażenia broni jądrowej
1.9.1. Fala uderzeniowa
1.9.2. Promieniowanie cieplne
1.9.3. Promieniowanie przenikliwe z wybuchu jądrowego
1.9.4. Impuls elektromagnetyczny
1.9.5. Skażenie i opad radioaktywny
1.10. Oddziaływanie promieniowania jonizującego na organizm człowieka
ANEKS 2. Środki przenoszenia broni jądrowej w Wojsku Polskim
2.1. Zestawy rakiet operacyjno-taktycznych
2.1.1. 9K51
2.1.2. 9K72 „Elbrus”
2.2. Zestawy rakiet taktycznych i artyleria wielkiej mocy
2.2.1. 2K6 „Łuna”
2.2.2. 9K52 „Łuna-M”
2.2.3. 9K79 „Toczka”
2.2.4. Ciężka armata samobieżna 2S7 „Pion”
2.2.5. Armaty samobieżne 2S7 „Pion” w Wojsku Polskim
2.3. Samoloty nosiciele broni jądrowej w polskim lotnictwie wojskowym
2.3.1. Ił-28
2.3.2. Su-7
2.3.3. Su-20, Su-22UM3K, Su-22M4 (Su-17M, Su-17UM3, Su-17M4)
2.3.4. MiG-21
2.3.5. MiG-23
Bibliografia
Abstract
1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.
