SOWA OPAC : Biblioteka Publiczna w Gryfinie

2 wyniki

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Filipiak Leszek

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Łemkowie Grupy etniczne Mniejszości narodowe Mniejszości religijne Organizacje Rusini Karpaccy

Gatunek

Monografia

Dziedzina i ujęcie

Socjologia i społeczeństwo Historia

Bibliografia oraz netografia na stronach 512-572.

Książka Leszka Filipiaka jest dziełem oryginalnym, opartym na bogatej podstawie źródłowej, niezwykle ważnym dla rozwoju badań łemkoznawczych, porządkującym i znacznie poszerzającym wiedzę o sytuacji Łemków nie tylko w czasach III RP, ale też we wcześniejszych okresach. Zakreślona w tytule pracy problematyka jest omawiana w bardzo szerokim kontekście (międzynarodowy ruch rusiński, stosunki polsko–ukraińskie, polityka etniczna/narodowościowa Ukrainy). Pozwala to na wnikliwą analizę i pogłębioną charakterystykę problemów istotnych dla wszystkich Łemków oraz grup różniących się „opcją narodowościową”, stosunków wewnątrz grupy, jak też relacji między nią a władzami II i III RP. - [Fragment recenzji doc. dr hab. Iwony Kabzińskiej, prof UMK]

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

ROZDZIAŁ I

Podstawowe założenia teoretyczne

1. Naród

2. Mniejszość narodowa

3. Grupa etniczna

4. Polityka etniczna

5. Pojęcie „Łemka”, „Ukraińca”, „Rusina”

ROZDZIAŁ II

Historyczne uwarunkowania dualizmu narodowego Łemków i regulacje w zakresie praw mniejszości narodowych

1. Społeczno-polityczne aspekty kształtowania się odrębności etnicznej Łemków

1.1. Pochodzenie i obszar zamieszkania Łemków .

1.2. Wiek XIX i I wojna światowa – przebieg procesów narodowotwórczych wśród ludności łemkowskiej

1.3. Prawa mniejszości narodowych

2. II Rzeczpospolita – założenia polityki wobec Łemkowszczyzny

2.1. Założenia polityki etnicznej i regulacje dotyczące ochrony praw mniejszości narodowych

2.2. Polska polityka wobec Łemków i rywalizacja o wpływy wśród ludności

3. Łemkowie w okresie II wojny światowej

3.1. Łemkowie pod okupacją niemiecką

3.2. Stanowisko polskich władz i partii politycznych wobec problemu łemkowskiego

4. PRL – sytuacja społeczno-polityczna Łemków

4.1. Prawa mniejszości narodowych i założenia polskiej polityki etnicznej 1945–1989

4.2. Władze Polski „ludowej” wobec problemu łemkowskiego

ROZDZIAŁ III

Polityka etniczna III RP

1. Standard międzynarodowej ochrony praw mniejszości narodowych

2. Status prawny mniejszości narodowych w Polsce i zobowiązania bilateralne

3. Liczba i rozmieszczenie ludności należącej do mniejszości narodowych i etnicznych

4. Instytucje i organy odpowiedzialne za opracowanie i realizację polityki wobec mniejszości narodowych i etnicznych

ROZDZIAŁ IV

RP wobec Łemków

1. Stosunek władz polskich do Łemków

2. Ukraina i jej wpływ na kształtowanie polityki III RP wobec Łemków

ROZDZIAŁ V

Podziały wśród społeczności łemkowskiej i główne problemy polityczno-tożsamościowe

1. Liczebność i podziały wewnętrzne wśród Łemków

2. Główne problemy polityczne nurtujące środowisko łemkowskie

2.1. Restytucja etniczna Łemkowszczyzny

2.2. Działania na rzecz zwrotu utraconych majątków i sprawa uprawnień kombatanckich

3. Problemy z zachowaniem tożsamości

3.1. Ochrona opuszczonych cmentarzy łemkowskich

3.2. Walka o zmianę nazwiska „Nikifora Krynickiego” .

3.3. Działania na rzecz uzyskania podmiotowości politycznej

ROZDZIAŁ VI

Sytuacja religijna społeczności łemkowskiej

1. Rola religii w życiu społecznym Łemków .

2. Ukraiński Kościół Greckokatolicki

3. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

ROZDZIAŁ VII

Podstawowe organizacje działające w środowiskach łemkowskich

1. Stowarzyszenie Łemków

1.1. Struktura organizacyjna i programowe założenia stowarzyszenia

1.2. Działania na rzecz kodyfikacji języka i szkolnictwa łemkowskiego

1.3. Działalność kulturalna

1.4. Ruch karpatorusiński i jego rola w kształtowaniu sytuacji Łemków w Polsce

2. Zjednoczenie Łemków

2.1. Struktura organizacyjna i programowe założenia zjednoczenia

2.2. Rozwój szkolnictwa w języku ukraińskim

2.3. Aktywność w sferze kultury

2.4. Stanowisko wobec ruchu rusińskiego

ROZDZIAŁ VIII

Inne organizacje i instytucje łemkowskie

1. Rusiński Demokratyczny Krąg Łemków „Hospodar”

2. Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej

3. Zespoły artystyczne

Zakończenie

Bibliografia

Spis tabel

dostępna w czytelni

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia dla Dorosłych

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. 323 [Czytelnia dla Dorosłych] (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Łemkowie : między integracją a rozproszeniem (1918-1989) / Anna Wilk. - Wydanie I. - Warszawa : Neriton, 2019. - 422 strony : fotografie, portrety ; 24 cm.

Autor

Wilk Anna (1986- )

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Akcja "Wisła" (1947-1950) II wojna światowa (1939-1945) Grupy etniczne Łemkowie Okupacja Polityka narodowościowa PRL Ruchy społeczne Rusini Karpaccy Tożsamość narodowa Ukraińcy Wysiedlanie Łemkowszczyzna (region etnograficzny) Polska

Gatunek

Monografia

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Historia Polityka, politologia, administracja publiczna

Bibliografia na stronach 382-407. Indeks.

Książka poświęcona jest dziejom politycznym ludności łemkowskiej. Przedstawia historię społeczności łemkowskiej na Łemkowszczyźnie na tle procesu wyodrębniania jedności grupowej, jak również poszukiwania tożsamości w sytuacji ukraińsko-polskiej rywalizacji o włączenie miejscowej ludności do własnej wspólnoty narodowej lub obywatelskiej. Porusza istotne kwestie, takie jak dezintegracja Łemków w wyniku wysiedleń w latach 1945-1947, a także asymilacja i akulturacja w warunkach państwa komunistycznego na ziemiach północnej i zachodniej Polski. Poniższa publikacja jest próbą uchwycenia procesów historycznych i najważniejszych wydarzeń w dziejach tej ludności, które rzutowały na rozwój wspólnoty, by w końcu doprowadzić do dezintegracji i rozproszenia. - [nota wydawcy]

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

ROZDZIAŁ I. Charakterystyka ludności łemkowskiej : cechy odrębności etnicznej

1.1. Grupa etniczna, naród a tożsamość : uwagi terminologiczne

1.2. Granice Łemkowszczyzny : etnogeneza Łemków

1.3. Łemkowie jako grupa etniczna : kultura materialna i duchowa Łemkowszczyzny

ROZDZIAŁ II. Geneza ruchów narodowych w Galicji Wschodniej i na Łemkowszczyźnie od lat trzydziestych XIX w. do pierwszej wojny światowej

2.1. Kształtowanie się ruchów narodowych

2.2. Rozwój organizacji społeczno-kulturalnych i oświatowych na Łemkowszczyźnie i formy rywalizacji o Łemków

2.3. Łemkowszczyzna podczas I wojny światowej

ROZDZIAŁ III. Historia polityczna Łemkowszczyzny w latach 1918-1939

3.1. Powstanie i funkcjonowanie "republik łemkowskich"

3.2. Rozwój ruchów politycznych na Łemkowszczyźnie w latach 1920-1930

3.3. Rywalizacja o głosy ludności łemkowskiej w czasie wyborów do Sejmu i Senatu w 1928 r. i 1930 r.

3.4. "Wojna religijna" między prawosławnymi a grekokatolikami

3.5. Rozłam stronnictwa starorusko-rusofilskiego : powstanie Łemko-Sojuzu

3.6. Ruch ukraiński : powstanie Komisji Łemkowskiej

3.7. Polska polityka narodowościowa : Komitet do spraw Łemkowszczyzny

3.8. Administracja Apostolska Łemkowszczyzny

ROZDZIAŁ IV. Łemkowszczyzna podczas II wojny światowej

4.1. Polityka narodowościowa III Rzeszy na okupowanych terenach

4.2. Początek ukrainizacji na Łemkowszczyźnie : powstanie i działalność Ukraińskiego Centralnego Komitetu

4.3. Ukraińskie Szkolnictwo na Łemkowszczyźnie : Seminarium Nauczycielskie w Krynicy

4.4. Propaganda proukraińska i antypolska na łamach ukraińskiej publicystyki dotyczącej Łemkowszczyzny

4.5. Ukrainizacja Administracji Apostolskiej Łemkowszczyzny i Kościoła prawosławnego

4.6. Polityka hitlerowska względem ludności ukraińskiej po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej : powstanie SS"Galizien"

4.7. Łemkowie w obliczu wojny i okupacji niemieckiej

ROZDZIAŁ V. Przesiedlenia ludności łemkowskiej w latach 1944-1947 i ich konsekwencje

5.1. Przesiedlenie Łemków na teren Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w latach 111944-1946

5.2. Przesiedlenie ludności łemkowskiej w ramach akcji "Wisła" : geneza i przebieg

5.3. Osiedlenie : warunki życia na ziemiach poniemieckich

5.4. Kwestia adaptacji ludności przesiedlonej na ziemiach poniemieckich

ROZDZIAŁ VI. Sytuacja polityczna ludności łemkowskiej w Polsce Ludowej (1956-1989)

6.1. Działalność polityczna Łemków do 1989 r.

6.2. Inicjatywy Łemkowskiego Komitetu Pomocy na rzecz Łemków w PRL : wpływ emigracji na działalność polityczną liderów

6.3. Życie religijne Łemków w rozproszeniu

Zakończenie

Bibliografia

Streszczenie

Summary

Spis ilustracji

Indeks osób

dostępna w czytelni

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia dla Dorosłych

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. 94(438).08 [Czytelnia dla Dorosłych] (1 egz.)