Wojna w świecie współczesnym : uczestnicy, cele, modele, teorie

Książka

W koszyku

oceń

Wojna w świecie współczesnym : uczestnicy, cele, modele, teorie / Jacek Reginia-Zacharski. - Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014. - 426, [1] strona : ilustracje, schematy, tabele, wykresy ; 24 cm.

Autor

Reginia-Zacharski Jacek (1968- ). Autor

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Wojna Badania nad pokojem Wojna hybrydowa

Gatunek

Monografia

Dziedzina i ujęcie

Bezpieczeństwo i wojskowość Polityka, politologia, administracja publiczna

Konflikty społeczne i ich skrajna postać - wojna - zajmowały filozofów, naukowców, artystów itd. od stuleci. Nie sposób odmówić słuszności dość banalnej opinii, iż "każda epoka ma swoje wojny" - dotyczy to oczywiście również współczesności.

Mimo krótkich okresów optymizmu, co do szans na budowę "świata bez wojen", użycie przemocy zbrojnej w wielu rejonach kuli ziemskiej nadal pozostaje jednym z głównych wzorców relacji międzygrupowych, a sama siła, czy raczej model organizacji jej użycia, określa tożsamość państw, społeczeństw i narodów. Znaczną część sceny międzynarodowej gry zajmują aktorzy, uczestniczący w pokojowej rywalizacji - dążący do pogłębiania współpracy, współzależności i harmonizacji stosunków z państwami i organizacjami międzynarodowymi. Inni pozostawiają sobie, jako dostępną, opcję użycia siły zbrojnej, mimo deklarowanej chęci uprawiania polityki opartej na pokojowych zasadach. Ostatnią kategorię obszary permanentnej wojny i dominacji przemocy zbrojnej jako środka osiągania celów politycznych. Tworzy to w konsekwencji obraz "świata podzielonego na troje", przy czym poszczególne jego składniki o ją na siebie, nierzadkie są również sytuacje przechodzenia podmiotów pomiędzy "światami".

Ład międzynarodowy pozostaje zdecydowanie dynamiczny i wydaje się wykazywać tendencję do rosnącej turbulentności. Pytania o przyszłość świata są nadal aktualne, w szczególności w zakresie wojen i konfliktów zbrojnych, które nadal powinny być postrzegane, jako główne zagrożenie dla trwałości porządku światowego. Tempo zmian we współczesnym świecie nie ominęło również zjawisk związanych z przemocą zbrojną - pojawiają się nowe zagrożenia i wyzwania, zmieniają się proporcje pomiędzy istniejącymi wcześniej. Z drugiej strony warto zauważyć, że nie było chyba w dziejach człowieka epoki, w której do dyspozycji byłoby tak wiele narzędzi (a ich liczba i jakość stale rośnie) zarządzania kryzysami i konfliktami. Tworzy to sytuację, w której nawet duża liczba czarnych scenariuszy nie pozostawia współczesnego człowieka bez nadziei na unikanie wojen.

SPIS TREŚCI

Wykaz używanych skrótów

Wstęp

CZĘŚĆ I. KOERCYJNE I KOOPERACYJNE KONCEPCJE KONFLIKTU W WYBRANYCH TEORIACH SPOŁECZNYCH

Wprowadzenie

Rozdział I. Istota konfliktu w klasycznych i poklasycznych teoriach społecznych

1.1. Klasyczne teorie konfliktu społecznego

1.2. Poklasyczne teorie konfliktu społecznego

1.3. Konflikt - władza - potęga

Rozdział II. Elementy konfliktu społecznego

2.1. Modele relacji społecznych i ich wpływ na charakter konfliktu

2.2. Potrzeby, interesy, cele i stanowiska w konflikcie społecznym

2.3. "System" i obszary konfliktu

2.4. Dynamika i etapowość zjawisk konfliktowych

Rozdział III. Model "rozwiązywania konfliktów" w warunkach suwerenności decyzyjnej podmiotów konfliktu

3.1. Transakcyjny (negocjacyjny) model konfliktu

3.2. Transcendentne modele rozwiązywania konfliktów

3.3. Konflikt i możliwości jego rozwiązywania w ujęciach systemowych

Rozdział IV. Przemoc w konflikcie

4.1. Kategorie przemocy w relacjach społeczno-politycznych

4.2. Konflikt w świetle relacji zysków i strat (teoria wglądu)

4.3. Polaryzacja stanowisk w konflikcie i dehumanizacja przeciwnika

Konkluzje

CZĘŚĆ II. INTERPRETACJE WOJNY WE WSPÓŁCZESNEJ MYŚLI POLITYCZNO-PRAWNEJ

Wprowadzenie

Rozdział V. Wojna i konflikt zbrojny - próby definiowania i klasyfikacji zjawisk

5.1. Polityczne, eschatologiczne i katastroficzne wizje wojny

5.2. "Wąskie" oraz "szerokie" zakresy postrzegania zjawisk wojny i konfliktu zbrojnego

5.3. Definicje wojny i konfliktu zbrojnego przyjmowane przez ośrodki badań ilościowo-jakościowych

5.4. Klasyfikacje wojen i konfliktów zbrojnych

Rozdział VI. W cieniu realizmu - obrazy konfliktu zbrojnego w koncepcjach i teoriach czasów zimnej wojny

6.1. Od "klasycznego realizmu" do dylematu bezpieczeństwa

6.2. Dylematy interpretacji i odpowiedzi

6.3. Konflikty zbrojne w ujęciach realizmu strukturalnego

Rozdział VII. Wojna w koncepcjach stosunków międzynarodowych ostatniego ćwierćwiecza

7.1. Wokół debaty nad równowagą pomiędzy zdolnościami ofensywnymi i defensywnymi

7.2. Neoliberalne poglądy na temat wojny jako deficytu współpracy i harmonii

7.3. Wojna jako rodzaj "instytucji społecznej" w ujęciu konstruktywistycznym

7.4. Obszary (nie)bezpieczeństwa w koncepcjach kulturowo-cywilizacyjnych, "końca" i fal

Rozdział VIII. Prawno-systemowe regulacje dotyczące użycia siły zbrojnej we współczesnych stosunkach międzynarodowych

8.1. Regulacje dotyczące wojny i agresji w stosunkach międzynarodowych w latach 1919-1991

8.2. Wokół interwencji humanitarnej. Zmiany w podejściu ONZ do kwestii użycia siły po roku 1991

8.3. Odpowiedzialność za ochronę (R2P)

Konkluzje

CZĘŚĆ III. WOJNA W "ŚWIECIE PODZIELONYM NA TROJE"

Wprowadzenie

Rozdział IX. Analiza trendów w wojnach i konfliktach zbrojnych ostatniego ćwierćwiecza

9.1. Wojny międzypaństwowe i wojny wewnętrzne

9.2. Intensywność wojen i konfliktów zbrojnych po roku 1945

9.3. Zmiany w rozmieszczeniu ognisk wojen i konfliktów zbrojnych po roku 1945

9.4. Charakter ofiar wojen i konfliktów zbrojnych

Rozdział X. "Świat podzielony na troje"

10.1. Trójdzielność współczesnego ładu międzynarodowego

10.2. Strategie rywalizacyjne w kręgu ponowoczesnym

10.3. Wojna i konflikt zbrojny w świecie nowoczesnym (industrialnym)

10.4. Regionalne kompleksy bezpieczeństwa

10.5. Strategie przetrwania i walki w świecie przednowoczesnym (przedindustrialnym)

Rozdział XI. Wojny świata ponowoczesnego

11.1. Wojna i społeczeństwo w XX i XXI wieku

11.2. "Demokratyczny pokój" w świetle teorii selektoratu

11.3. 4GW i "wojny hybrydowe"

11.4. Praktyka wojen hybrydowych - od "operacji innych niż wojna" do "wojny o serca i umysły"

Rozdział XII. Strategie walki i przetrwania w "świecie (nie)pokoju" i "świecie wojny"

12.1. Wojny nowoczesnego "świata (nie)pokoju"

12.2. Wojny o charakterze powstańczym (rebelie)

12.3. Kwestia statusu osób, biorących udział we współczesnych wojnach i konfliktach zbrojnych

12.4. Charakterystyka wojen "trzeciego typu" w "strefie wojny" (świecie przedindustrialnym)

Konkluzje

Zakończenie

Bibliografia

Spis tabel i rysunków

Indeks osób

Od Redakcji

Wersja elektroniczna (Zobacz w Polonie)

zob. w.bibliotece.pl

Status dostępności:

Czytelnia dla Dorosłych

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. 355 [Czytelnia dla Dorosłych] (1 egz.)

Strefa uwag:

Uwaga ogólna

Bibliografia na stronach 373-410, netografia na stronie 410. Indeks.