Prowadzone w ciągu ostatnich lat studia nad dziejami miast, zwłaszcza studia w zakresie historii architektury i urbanistyki, uwypukliły wartość źródłową przekazów ikonograficznych, które w ogólnym zasobie źródeł typu historycznego stanowią obok źródeł pisanych i kartograficznych cenny, a nie zawsze dotąd doceniany materiał badawczy. Przydatność tego materiału nie ogranicza się do celów wyłącznie teoretyczno-poznawczych. Posiada on również duże znaczenie praktyczne dla urbanistów i arhtektów odbudowujących i przebudowujących stare ośrodki miejskie. W pewnych bowiem przypadkach źródło ikonograficzne jest niezastąpionym - często jedynym - przekazem umożliwiającym odrestaurowanie czy odbudowę zabytkowych budowli i zespołów urbanistycznych. W takich okolicznościach zrodził się w pełni uzasadniony postulat zebrania, skatalogowania i opublikowania w jak najpełniejszym zakresie materiałów ikonograficznych dotyczących zabudowy ośrodków miejskich. Realizację tego zadania podjęło ostatnio kilka instytucji naukowych, które inicjowały prace monograficzne z zakresu urbanistyki i architektury, uwzględniające w szerokim stopniu materiał ikonograficzny. (...) Poznań należy do tych miast, dla których sprawa inwentaryzacji i w dalszym etapie opublikowania materiałów ikonograficznych jest kwestią nie tylko rozszerzenia teoretycznej wiedzy o mieście, lecz ma także jak najbardziej praktyczne znaczenie. W wyniku ogromnych zniszczeń, które dotknęły przede wszystkim dzielnice staromiejskie Poznania, powstała konieczność odbudowy tak poszczególnych zabytków, jak i całych fragmentów urbanistycznych. Prace dokumentacyjne prowadzone dla celów odbudowy ibiektów zabytkowych wzbogaciły wprawdzie naszą wiedzę o zasobach ikonograficznych, nadal jednak istnieje poważne niebezpieczeństwo, iż te zasoby, znacznie uszczuplone w czasie ostatniej wojny, mogą ulec dalszemu rozproszeniu i zniszczeniu. W tej sytuacji wydaje się, iż opublikowanie całości materiału ikonograficznego również i dla historii urbanistyki i architektury Poznania będzie ze wszech miar pożyteczne. (...) - [z Wstępu]

SPIS TREŚCI

WSTĘP

KATALOG PRZEKAZÓW IKONOGRAFICZNYCH

WYKAZ PRZEKAZÓW IKONOGRAFICZNYCH ZAGINIONYCH

SŁOWNIK WYKONAWCÓW

RESUMÉ

INDEKS JEDNOSTEK URBANISTYCZNYCH I ARCHITEKTONICZNYCH

ILUSTRACJE

PLAN MIASTA